لکه خورشیدی

با ورود یک لکه از لبه شرقی خورشد به سطح آن  خود را آماده کنید تا لکه بزرگ دیگری درخورشید ببینید.

این لکه که به نام لکه شماره 798 مشخص شده است هم اکنون درلبه شرقی خورشید قرار دارد و به تدریج در حال ورود به صفحه میانی خورشید است.احتمالا طی روزهای آینده باید منتظر تغییر شکل های متوالی این لکه ها باشیم. افزایش یا کاهش گستردگی این لکه ها طی روزهای آینده قابل مشاهده خواهد بود.

لکه های خورشیدی نقاط تیره رنگی هستند که دمای کمتری نسبت به نقاط دیگر خورشیدی داشته و در بعضی مواقع بر سطح خورشید  ظاهر میشوند. لکه از نظر مغناطیسی بسیار فعالند و در صورتی که تعداد و اندازه آنها افزایش یابد تاثیراتی را بر زمین خواهند گذاشت. شفق های قطبی - تاثیرات بر امواج مخابراتی و برخی تاثیرات بر اب و هوا از جمله اثار ازدیاد لکه های خورشیدی است.  اگر از فیلتر مناسب و یک تلسکوپ کوچک یا دوربین دوچشمی استفاده نمایید میتوانید این لکه ها رامشاهده کنید.به خاطر داشته باشید استفاده از فیلتر مخصوص برای این کار الزامی است و استفاده نکردن از فیلتر باعث وارد آمدن صدمات جبران ناپذیری به چشم خواهد شد. همچنین میتوانید از طریق سایت www.spaceweather.com  با حرکت روزانه و ظهور لکه های جدید را ببینید.

چهارمین تلسکوپ فضایی ناسا اکتشافات تازه را نوید می دهد

آژانس فضایی آمریکا، ناسا، اعلام کرده است که بهره برداری از چهارمین و آخرین رصدخانه بزرگ فضایی خود را آغاز کرده است. این تلسکوپ که چهار ماه قبل به فضا پرتاب شد تصویر روشن تری از جهان در اختیار بشر خواهد گذاشت.ناسا روز پنجشنبه گذشته، 18 دسامبر، ضمن اعلام این خبر همچنین نخستین عکس های تلسکوپ مادون قرمز را که "اسپیتزر" نامگذاری شده است، منتشر کرد.

برای دیدن نخستین عکس های این تلسکوپ اینجا را کلیک کنید.

این تلسکوپ که پیشرفته ترین تلسکوپ مادون قرمزی است که به فضا پرتاب می شود با استفاده از ابزارهای ویژه، اجرام بسیار سرد و دورافتاده کیهان را رصد می کند.
رویت این اجرام که در پس توده غلیظی از گرد و غبار آسمانی پنهان شده اند به شیوه های دیگر ممکن نیست.
 

ستاره شناسان امیدوارند که حسگرهای فوق العاده حساس این تلسکوپ در کشف سیارات تازه و رمزگشایی از اسرار تشکیل ستارگان و سایر پدیده های آسمانی به آنها کمک کند.

این رصدخانه که در تاریخ 2۵ ماه اوت به فضا پرتاب شد، ابتدا "تسهیلات تلسکوپ مادون قرمز فضایی" نام داشت، اما روز پنجشنبه هفته گذشته به افتخار دکتر لایمن اسپیتزر، ستاره شناس نامی دانشگاه پرینستون، تغییر نام داده شد.
دکتر اسپیتزر در سال 19۴۶ برای نخستین بار پیشنهاد کرده بود برای پرهیز از تاثیر منفی جو زمین بر تصویر اجرام آسمانی، تلسکوپ هایی به فضا پرتاب شود.
سایر تلسکوپ های فضایی ناسا نیز به یاد بزرگانی همچون ادوین هابل نامگذاری شده است.
این تلسکوپ برخلاف سایر تلسکوپ های فضایی در مدار زمین گردش نمی کند، بلکه زمین را به فاصله 8 میلیون و 700 هزار کیلومتری از پشت تعقیب می کند.
به همین دلیل این تلسکوپ از آلودگی حرارتی زمین مصون است.
سرمای طبیعی خلاء و حمل ۴۵ کیلوگرم مایع سردکننده هلیوم به اسپیتزر اجازه می دهد در دمای منهای ۴۵0 درجه فارنهایت، یعنی تنها 10 درجه بالاتر از صفر مطلق، فعالیت کند.
این وضع به تلسکوپ اجازه می دهد در مقابل حرارت، بی نهایت حساس باشد و گرمای ناچیز اجرام دور دست را ردیابی کند.
دکتر مایکل ورنر، دانشمند ارشد این پروژه گفت به نظر می رسد که فعالیت اسپیتزر بی نقص باشد. به گفته وی فعالیت این تلسکوپ تا شش سال ادامه خواهد یافت.
وی افزود: "به این ترتیب ابزار قدرتمند تازه ای در اختیار ما قرار گرفته است که اجازه می دهد چیزهایی را که تاکنون دیده نشده است ببینیم و به سوالاتی که تاکنون حتی نمی توانستیم آنها را مطرح کنیم، پاسخ دهیم."
نخستین عکس های این تلسکوپ نوید اکتشافات حیرت انگیزی را به دانشمندان می دهد. این تلکسوپ از جمله عکسی از کهکشان مارپیچی ام 81 تهیه کرده است که جزئیاتی را که تاکنون در آن رویت نشده بود، آشکار می کند.
دکتر جان باکال از "موسسه مطالعات پیشرفته" در دانشگاه پرینستون در نیوجرسی، گفت: "ما قادر به دیدن چیزهایی خواهیم بود که انسان هرگز ندیده است. این تلسکوپ علم نجوم را متحول خواهد کرد."

نور سیارات خارجی برای نخستین بار 'ردیابی' شد

برای نخستین بار دو تیم از ستاره شناسان نور اشیایی را در خارج از منظومه شمسی ردیابی کرده اند که به اعتقاد بسیاری از دانشمندان متعلق به سیاراتی است که حول سایر ستارگان می گردند.
این نخستین بار است که "سیارات خارجی"، یعنی سیاراتی که در اطراف ستارگانی غیر از خورشید سیر می کنند، مستقیما مشاهده می شوند. این دستاورد جامعه علمی را شدیدا به هیجان آورده است.

این دو سیاره "HD 209۴۵8b" و "TrES-1" نامگذاری شده اند.
از زمانی که منجمان به وجود نخستین سیاره خارجی پی بردند ده سال می گذرد.
از آن زمان تاکنون بیش از 100 سیاره کشف شده است. اما وجود آنها تنها به طور غیرمستقیم یعنی از طریق تاثیر قوه جاذبه آنها بر ستارگانی که دور آنها می گردند استنباط می شود.
اکنون دو تیم مستقل از منجمان در آمریکا با استفاده از تلسکوپ فضایی اسپیتزر ناسا، تشعشعات فروسرخی را در همان مسیری که دو ستاره نورانی قرار گرفته است ردیابی کرده اند. اخترشناسان از قبل نتیجه گیری کرده بودند این دو ستاره دارای سیارات هستند.
در هر دو مورد، زمانی که سیاره به عنوان بخشی از گردش مداری خود، پشت ستاره مرکزی پنهان می شود به میزان خفیفی از درخشش منظومه کاسته می شود. این به آن معنی است که این سیارات خود درخشان هستند و نوری اضافی تولید می کنند که توسط تلسکوپ ردیابی شده است.
پی بردن به این موضوع با یک حیله علمی ممکن شد. دانشمندان ابتدا با استفاده از تسلکوپ اسپیتزر مجموع تشعشعات نور مادون قرمز ستاره و سیاره آن را اندازه گرفتند.
سپس زمانی که سیاره پشت ستاره قرار گرفت، منجمان بار دیگر نور مادون قرمز برآمده از ستاره را اندازه گیری کردند.
حاصل تفاضل نوری رصد دوم از رصد اول در واقع نوری است که از سیاره ساطع می شود.

بی شباهت به زمین
درخشندگی شدید این سیارات ناشی از نزدیکی آنها به ستاره مرکزی است که آنها را داغ می کند به طوری که به گفته پژوهشگران درجه حرارت آنها به هزار درجه سانتیگراد می رسد.
اینها سیارات متورم گازی از نوع مشتری هستند و بعید است میزبان موجودات زنده باشند.
 اسپیتزر طیف فروسرخ کیهان را کاوش می کند  

اما دانشمندان امیدوارند همزمان با بهبود فن آوری در دراز مدت بتوانند نور سیاراتی را که به زمین شباهت بیشتری دارند رویت و علائم حیات را در بخش های دورافتاده کهکشان راه شیری کشف کنند.
نتایج این تحقیقات در مقاله ای در شماره جاری مجله "نیچر" تشریح شده است.
دکتر دیوید شاربونه، از مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیان در ماساچوست یکی از اعضای تیم های تحقیق و نویسنده این مقاله گفت: "واقعا معرکه است. از تقریبا ده سال پیش، یعنی زمانی که نخستین سیارات خارجی کشف شدند، در جستجوی چنین نوری بودیم."
تاکنون تقریبا 130 سیاره در اطراف سایر ستاره ها کشف شده است.
دکتر الن باس، از موسسه کارنگی در واشنگتن گفت: "سال 199۵ مصادف با آغاز عصر کشف سیارات خارجی بود."
"اما 200۵ به عنوان سالی که در آن نخستین شواهد قدرتمند ردیابی نور سیاره ای خارجی به دست آمد، در کتاب های تاریخ و متون درسی ثبت خواهد شد."
"به سختی می توان باور کرد در ده سال گذشته چقدر پیشرفت کرده ایم."
دکتر شاردونه نیز گفت: "هدف ما از مطالعه سیاراتی که حول سایر ستاره ها می گردند در واقع این است که ببینیم آیا منظومه شمسی ما نمونه ای واقعا استثنایی است یا همه گیر."
"HD 209۴۵8b" که "اوسیریس" لقب گرفته است حول ستاره ای در فاصله 1۵3 سال نوری از زمین در صورت فلکی "اسب بالدار" می گردد. این سیاره هر سه روز و نیم یک بار در مداری به شعاع تقریبا هفت میلیون کیلومتر حول ستاره مادر گردش می کند.
"TrES-1" حتی دورتر است و در فاصله ۴89 سال نوری از زمین حول ستاره ای در صورت فلکی بربط می گردد. این سیاره هر سه روز یک بار در مداری به شعاع تقریبا شش میلیون کیلومتر دور می زند.
برای مقایسه، فاصله زمین از خورشید 1۴9 میلیون کلیومتر است و هر 3۶۵ روز یک بار دور آن می گردد.

سایه فوبوس در سیاره سرخ

جدیدترین تصویر ارسالی MGS  , سایه قمر سیب زمینی شکل فوبوس روی سیاره بهرام را نشان میدهد.

قمر های مریخ به سیاره مادر بسیار نزدیکند.بطوری که قمر درونی یا فوبوس روی مداری دایره ای شکل به فاصله 9270 کیلومتر از مرکز بهرام به دور سیاره مزبور می گردد و نسبت به سیاره مادر نزدیک ترین قمر در خانواده منظومه شمسی است.نزدیک بودن فوبوس به بهرام و نیروی جاذبه این سیاره حرکت انتقالی سریعی را که یک دور کامل آن 7 ساعت و 39 دقیقه و 27 ثانیه به درازا می کشد،به قمر مزبور تحمیل می کند  و مدتی که طول میکشد تا فوبوس از غرب طلوع کند و در شرق غروب کند 5 و 2/1 ساعت به طول می انجامد. سرعت و نزدیکی فوبوس در وهله اول این پندار را مطرح می سازد که مدار قمر ذکر شده به صورت مارپیچ رو به سوی سیاره مادر به مرور نزدیک گردیده و سرانجام روزگاری که شاید 100 میلیون سال دیگر باشد به سطح بهرام سقوط خواهد نمود!

این عکس در فاصله 250 کیلومتری مریخ گرفته شده است . از چپ به راست  فیلتر قرمز ، فیلتر آبی استفاده شده و در آخر تصویری با ترکیبی از رنگها را مشاهده میکنید.عکس با سیستم Wide-Angle دوربین گرفته شده است.