زهره و مشتری در افق شامگاهی

در امتداد بازوی کشیده تان به شستتان نگاه کنید. زاویه خیلی بزرگی به نظر نمی رسد، امّا در شامگاه پنجشنبه دهم شهریور برای پوشاندن دو سیاره کافی خواهد بود. در این شبها بعد از غروب خورشید، در جایی با افق غربی نسبتا باز به طرف غرب نگاه کنید، تا شاهد منظره ای استثنایی باشید. زهره و مشتری که پرنور ترین سیاره های آسمان شب هستند، نزدیک تر می شوند تا دیداری تازه کنند و چند شب خاطره انگیز را بر جای بگذارند. این پدیده زیبا که اوج آن طی شبهای نهم تا یازدهم شهریور قابل مشاهده است، فرصت خوبی برای رصدگران آسمان با دوربین های دوچشمی و عکاسان آسمان شب به شمار می رود. کافی است 20 تا ۶0 دقیقه پس از غروب آفتاب، افق غربی را برای یافتن دو نقطه نورانی جستجو کنید. "ستاره" درخشان تر، سیاره زهره است که از قدر ۴- می درخشد. مشتری نیز که  در بالا و سمت چپ زهره و از قدر 1.7-  نورافشانی می کند در غروب دهم شهریور به نزدیک ترین فاصله از آن می رسد و قبل از اینکه با ناپدید شدن در فروغ خورشید در اوایل مهر، زهره را در آسمان شامگاهی ترک گوید، کماکان هر شب منظره زیبایی در افق غربی همراه با زهره ایجاد می کند.

با تاریک شدن بیشتر آسمان، ستاره نورانی سماک اعزل (  آلفا-سنبله) هم به این زوج نورانی اضافه می شود. هلال جوان ماه در شامگاه  1۵ و 1۶ شهریور به این میهمانی تماشایی می پیوندد. این مقارنه بسیار زیبا پس از غروب چهارشنبه ۱۶ شهریور به اوج زیبایی خود می رسد. در آن هنگام هلال باریک ماه با 13 درصد بخش درخشان در 3 درجه ای زهره و 9 درجه ای مشتری است، در حالی که زهره و مشتری در فاصله ۵ درجه ای هم اند و میان آن دو سماک اعزل می در خشد.

امّا این اجرام که با حضور خود در نزدیکی هم خالق مناظری چنین بدیع هستند، از راه های دوری به ملاقات هم در آسمان شامگاهی ما آمده اند. زهره در هنگام مقارنه 1۶ شهریور 1۶۵  میلیون کیلومتر از زمین فاصله دارد، در حالی که مشتری بیش از ۵ بار دورتر یعنی فاصله 920 میلیون کیلومتری نور افشانی می کند. ماه در فاصله 390000 کیلومتری قرار دارد و سماک اعزل با فاصله حدود 2۵00 میلیون میلیون کیلومتر در پس زمینه می درخشد! این فواصل زیاد در نجوم به وسیله ی مدّت زمانی که نور آن ها را می پیماید، سنجیده می شوند. با این مقیاس، برای مثال، زهره در حدود 10 دقیقه نوری و مشتری ۵2 دقیقه نوری با ما فاصله دارد و پرتو های نوری که از سماک اعزل به چشم ما می رسند، 2۵0 سال پیش از سطح این سیاره راه افتاده اند!